Đọc Kinh thánh: Ma-thi-ơ 7:15-20
15“Hãy đề phòng bọn tiên tri giả, là những kẻ đội lốt chiên đến với các con, nhưng bên trong là muông sói hay cắn xé.
16Các con nhận biết họ nhờ bông trái của họ. Nào có ai hái trái nho nơi bụi gai, hoặc trái vả nơi bụi tật lê bao giờ?
17Vậy, nếu cây lành thì sinh trái lành; còn cây độc thì sinh trái độc.
18Cây lành không thể sinh trái độc, còn cây độc cũng không sinh trái lành được.
19Bất cứ cây nào không sinh trái lành, thì bị đốn và ném vào lửa.
20Như thế, nhờ bông trái, các con sẽ nhận biết được chúng.
Suy niệm: Chúa Giê-xu nhắc lại cho chúng ta nhớ các điều này bằng cách đặt trước chúng ta hai lời cảnh cáo.
Lời cảnh cáo thứ nhất là về các tiên tri giả. “Hãy coi chừng các tiên tri giả, là những kẻ đến với các con trong lốt chiên, nhưng bên trong là muông sói dữ tợn.” Hình ảnh mà ta nên ghi nhớ là: chúng ta đang đứng bên ngoài cửa hẹp, chúng ta đã nghe lời Chúa dạy, và quyết định làm theo. Tới đó, Chúa bảo: “Tới điểm này, một trong những điều các con phải cảnh giác nhất là nguy cơ nghe theo lời các tiên tri giả. Những kẻ này luôn luôn hiện diện, luôn luôn có mặt ở bên ngoài cửa hẹp. Đó cũng chính là chỗ họ thích nhất. Nếu các con nghe lời những kẻ ấy là hoàn toàn dại dột, vì họ ở đó chỉ cố thuyết phục các con đừng chọn cửa hẹp và đừng vào đường chật. Họ sẽ cố làm cho các con không nghe được lời ta dạy bảo.”
Câu hỏi mà chúng ta đặt ngay ra là: những tiên tri giả đó là những người nào? Làm sao nhận diện họ? Các câu hỏi này không đơn giản, và lời giải thích cũng rất hay và đáng chú ý.
Chúa Giê-xu cho biết đặc điểm thứ nhất của các tiên tri giả là: mang lốt chiên, nhưng bên trong là muông sói dữ tợn. Nghĩa là thoạt tiên ta không bao giờ nghĩ rằng người ấy là tiên tri giả. Những người ấy rất tế nhị đến nỗi người tin Chúa không nhận ra ngay. Trông họ như những người thánh thiện và không ai nghi ngờ họ là giả trá. Chính vì khéo ngụy trang như vậy nên họ thật nguy hiểm.
Xin nói rõ, theo các lời giải thích, ta không thể nào cho rằng đây ám chỉ những kẻ tà giáo, cũng không phải những người thuộc giáo hội khác với Tin Lành. Đây không phải nói về cử chỉ, hành vi bên ngoài.
Tiên tri giả là những người đến với chúng ta lúc đầu có tất cả các vẻ đáng được ưa thích. Những người ấy tử tế, vui vẻ và dễ mến. Trông như tín đồ thật của Chúa và dường như nói những lời chân thật. Lời dạy của người ấy tổng quát là đúng và dùng nhiều từ thường được các người dạy lời Chúa chân chính dùng. Người ấy nói về Đức Chúa Trời, về Chúa Giê-xu, về thập giá, nhấn mạnh về tình thương, và nói y như bất cứ người tin Chúa nào khác nói. Người ấy trông như chiên hiền lành và lối sống cũng phù hợp. Vì vậy ta không có gì nghi ngờ. Một người như vậy có gì sai lạc đâu? Nếu là người giả mạo, sẽ có hai điều tất yếu xảy ra, thứ nhất là người ấy sẽ dạy sai giáo lý, và thứ hai là người ấy sẽ có lối sống sai với lời Chúa dạy. Hai điều ấy sẽ xuất hiện, và Chúa dạy: xem quả thì biết cây. Lời dạy và sống đạo không thể nào tách rời.
Làm sao ta có thể mô tả những người như vậy? Lời dạy của họ sai ở chỗ nào? Cách hay nhất để trả lời câu hỏi này là: lối dạy của những người giả mạo không có tính chất “cửa hẹp và đường chật” trong đó. Các lời dạy đều hay, đều tốt cả, nhưng không thấy nói về đường hẹp. Phương cách ở đây là tìm ra những gì người ấy không nói để biết là giả mạo. Đây cũng chính là điểm nhiều người bị lừa. Chúng ta dễ nhận ra những người nói năng sai lạc, nhưng ít ai nghĩ đến những lời nói hay nhưng bỏ ra những điều căn bản. Chúng ta thường cho là sai lầm khi người nào trắng trợn phát biểu điều không đúng, nhưng chúng ta dường như thường không hiểu người nguy hiểm hơn cả là người không nhấn mạnh về những điều chân thật.
Đây là cách duy nhất đánh giá tiên tri giả. Tiên tri giả là người nào không nói đến “cửa hẹp” hay “đường chật” trong lời dạy của người ấy. Người ấy không có gì làm xúc phạm đến con người bẩm sinh cả; người ấy làm vừa lòng mọi người. Mang lốt chiên, hấp dẫn, duyên dáng, dễ mến. Bài giảng của người ấy hay và nghe rất thoải mái. Người ấy làm vừa lòng mọi người và mọi người nói hay về người ấy. Lời giảng của người ấy không bao giờ bị ai bắt bẻ hay làm khó dễ cả. Người ấy được những kẻ vô thần ca ngợi, và người tin Chúa cũng khen. Nghĩa là dường như vừa lòng mọi người; không thấy có con đường hẹp nào trong đời người ấy, cũng không có điểm nào gọi là gây xúc phạm của thập giá cả.
Nếu đó là mô tả về tiên tri giả một cách tổng quát, chúng ta hãy nêu câu hỏi này: Nhưng “cửa hẹp” và “đường chật” nghĩa là gì? Còn nói rằng người ấy không có điểm nào gây xúc phạm trong lời giảng là sao? Chúng ta có thể trả lời bằng cách dùng các phần trích dẫn từ Kinh-thánh Cựu Ước. Phi-e-rơ trong thư thứ hai có nói rằng: “Có tiên tri giả trong dân chúng (tức là con dân Chúa trong thời Cựu ước), và hiện nay cũng có tiên tri giả ở giữa các anh em.” Như vậy ta cần trở lại với Cựu Ước để xem đã ghi gì về tiên tri giả, vì loại người này thời nào cũng mang các tính chất như vậy.
Thời nào khi có các nhà tiên tri chân chính như Giê-rê-mi, thì cũng có các tiên tri giả xuất hiện. Các tiên tri giả lúc ấy chất vấn Giê-rê-mi, chống đối ông, phủ nhận ông và nhạo cười ông. Nhưng họ là những người nào? Những tiên tri giả thời Giê-rê-mi đượng mô tả là: “Chúng băng bó các vết thương của con gái dân ta sơ sài, nói rằng, cứ an tâm, an tâm, nhưng làm gì có an bình.” Tiên tri giả thường là thầy giảng trấn an. Nghe lời họ ta tưởng chừng không có gì sai lạc, hư hỏng cả. Họ dĩ nhiên nhận là có chút đỉnh, không bao giờ lại bảo là không có gì tai hại. Nhưng bảo rằng, tất cả đều sẽ đâu vào đấy hết. Họ nói: “cứ an tâm, cứ an tâm, đừng nghe lời những người như Giê-rê-mi.”
Những “vết thương của dân ta” ngày xưa chính là những nỗi khốn khổ trong tâm linh của con dân Chúa ngày nay. Những người đang bị tội lỗi xâu xé, cần được nghe lời chân xác của Chúa để nhận ra con đường mình đang đi là xa chân lý là đang đưa đến chỗ huỷ diệt sau cùng, và tâm hồn đang bất an vì không tìm thấy thoả mãn trong đời sống sai trái của mình. Các tiên tri giả thời nay cũng bảo: “Cứ đi nhà thờ, cứ cầu nguyện, cứ dâng tiền là Chúa sẽ ban phước cho, đừng có sợ gì cả, mọi sự rồi sẽ đâu vào đó hết, để tôi lo cho.” Không khác gì “băng bó vết thương” sâu trong tâm hồn bằng những loại giẻ rách nhơ nhớp, chỉ làm vết thương thối tha, đau đớn hơn.
Nguyễn Sinh
