Đọc Kinh thánh: Ma-thi-ơ 7:3-5
3Sao con thấy cái dằm trong mắt anh em, mà lại không thấy cây đà trong mắt mình?
4Sao con có thể bảo anh em: ‘Để tôi lấy cái dằm khỏi mắt anh,’ trong lúc cây đà vẫn còn nằm trong mắt mình?
5Hỡi kẻ đạo đức giả! Trước hết hãy lấy cây đà khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái dằm khỏi mắt anh em được.”
Suy niệm: Chúa Giê-xu dạy: Đừng đoán xét ai để các ngươi khỏi bị đoán xét. Lý do thứ nhất là để khỏi bị Chúa đoán xét, như chúng ta đã học trong bài trước.
Lý do thứ hai được nói đến trong chương 7 câu 2: Vì các ngươi đoán xét người ta thể nào, thì họ cũng đoán xét lại thể ấy; các ngươi lường cho người ta mực nào, thì họ cũng lường lại cho mực ấy. Theo như câu này, lý do thứ hai ta không nên đoán xét là, làm như vậy không những ta bị đoán xét mà còn tự đặt ra tiêu chuẩn để đoán xét mình nữa. Các ngươi lường cho người ta mực nào, thì họ cũng lường lại cho mực ấy.
Những người thường cẩn thận soi mói chỉ trích người khác và nói về những lỗi nhỏ nhặt của người ta, thường ngỡ ngàng khi bị chính những người ấy phán xét lại. Nghĩa là gậy ông lại đập lưng ông.
Nhưng không phải chỉ có thế, vì Kinh-thánh đi xa hơn nữa. Chúa Giê-xu dạy rằng chính Đức Chúa Cha là quan án sẽ phán xét mọi việc theo tiêu chuẩn của ta. Ta có thể đọc trong Phúc Âm Lu-ca 12:47,48 sẽ rõ: Đầy tớ nầy đã biết ý chủ mình, mà không sửa soạn theo ý ấy, thì sẽ bị đòn nhiều. Song đầy tớ không biết ý chủ mà làm việc đáng phạt, thì bị đòn ít. Vì ai đã được ban cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều; vì ai đã được giao cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều hơn. Đó là tiêu chuẩn để Chúa phán xét.
Trong Rô-ma 2:1 cũng ghi: Vậy, hỡi người kia, ngươi là ai mặc lòng, hễ đoán xét kẻ khác thì không thể chữa mình được; vì trong khi đoán xét họ, ngươi cũng lên án cho chính mình ngươi nữa, vì ngươi đoán xét họ, mà cũng làm các việc như họ.
Như vậy Sứ đồ Phao-lô dạy rằng: Khi phán xét kẻ khác, ta tự chứng rằng mình biết điều đúng, điều phải; vì thế nếu không làm điều đúng, điều phải thì ta tự kết tội mình.
Lý do thứ ba tại sao ta không nên phán xét kẻ khác được ghi trong câu 3-5 như sau: Sao ngươi dòm thấy cái rác trong mắt anh em mình, mà chẳng thấy cây đà trong mắt mình? Sao người dám nói với anh em rằng: để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt anh, mà chính ngươi có cây đà trong mắt mình? Hỡi kẻ giả hình! trước hết phải lấy cây đà khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em mình được.
Nguyên tắc thứ ba Chúa nêu ra về việc không nên đóan xét là chúng ta không có khả năng đoán xét. Chúng ta không thể xét đoán.
Vì không thể xét đoán đúng, nên không nên xét đoán gì cả là hơn. Không những chúng ta phải nhớ rằng mình sẽ bị Chúa xét đoán, và rằng chính mình đã định ra tiêu chuẩn xét đoán mình, nhưng Chúa dạy: Hãy dừng lại, ngươi không thể xét đoán ai được vì ngươi không có khả năng làm việc đó.
Chúa Giê-xu phân tích như thế này: Chúng ta không quan tâm gì đến sự công nghĩa và sự phán xét chân chính gì cả, vì nếu vậy, chúng ta đã tự xử lấy mình rồi. Chúng ta ưa tự bảo mình rằng chúng ta thực sự quan tâm về sự thực và điều công chính, và đó là quan tâm chính của chúng ta.
Chúng ta nói rằng mình không thích bất công đối với ai, không thích chỉ trích ai, chỉ quan tâm đến sự thật mà thôi. Chúa dạy, nếu ngươi thật sự quan tâm đến sự thật, thì người đang tự xét đoán mình rồi. Như thế người thật sự có quan tâm về sự thật đâu?
Nghĩa là nếu một người chỉ quan tâm về sự thật và sự công chính chứ không nghĩ đến con người nào, thì người ấy phê phán mình cũng y như phê phán kẻ khác.
Ta có thể giải thích lời dạy của Chúa xa hơn nữa khi nói rằng, những người chỉ trích, lên án kẻ khác là không quan tâm đến các nguyên tắc mà chỉ chú trọng đến cá nhân người ta. Chúng ta thường để ý đến cá nhân người mình chỉ trích chứ không phải một đề tài nào hay theo nguyên tắc nào.
Nghĩa là ta thực sự muốn lên án con người đó hơn là loại bỏ điều sai hỏng trong con người đó. Như thế chứng tỏ là ta không có khả năng xét đoán.
Nếu có sự thiên vị, nếu do cảm xúc riêng và sự chống đối cá nhân, thì ta không thể là người phán xét chân thật. Ngay trong luật người ta cũng công nhận điểm này.
Chúa Giê-xu dạy tiếp trong câu 4: Sao ngươi dám nói với anh em rằng: ‘để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt anh, mà chính ngươi có cây đà trong mắt mình?‘ Đây là cách nói mỉa mai nhất. Ý Chúa muốn bảo rằng: anh không có một tư cách nào mà giúp gì cho ai cả được, vì chính anh đang có nan đề quá to lớn như cái xà nhà, mà lại không lo, đi lo cái bụi trong mắt người khác.
Chúa Giê-xu gọi việc đòi lấy bụi ra khỏi mắt của người khác mà mắt mình có chiếc xà nhà che khuất là việc làm của kẻ giả hình. Chúa nói: Hỡi kẻ giả hình! Trước hết phải lấy cây đà khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em mình được. Chúa bảo rằng làm việc xét đoán là giả hình, vì ta thực sự không muốn giúp người có khuyết điểm, mà chỉ thích lên án người ấy mà thôi.
Chúng ta thường ưa tìm ra tật xấu của người khác, và làm như rất khó chịu khi tìm ra như vậy. Thực sự thì chúng ta rất thích thú khi tìm ra tật xấu hay khuyết điểm của người ta. Đó chính là thái độ giả hình. Chúa dạy chúng ta rằng, nếu chúng ta thực sự muốn giúp ai, nếu chúng ta thành thực như vậy, thì trước hết chúng ta phải xét mình trước đã. Chúa bảo, trước tiên phải bỏ cái xà ngang đang chắn trước mắt mình đã., như thế mới thấy rõ mà giúp cho người khác.
Nói rõ hơn, nếu chúng ta thực sự muốn giúp người nào loại bỏ những khuyết điểm, những điều sai lầm, thì trước tiên phải nhận định rằng thái độ mình đang có là sai lầm to lớn. Tinh thần lên án và nặng lời chỉ trích người khác chính là một chiếc xà ngang to lớn so với khuyết điểm nhỏ như bụi trong mắt người khác.
Chúa dường như bảo rằng: Tội phán xét người khác to lớn hơn bất cứ khuyết điểm nào.
Nguyễn Sinh
